Możliwości finansowania
Szeroki strumień środków unijnych, który po 2007 roku otrzymała Polska, pozwolił na znaczny rozwój w zakresie infrastruktury, w szczególności infrastruktury drogowej. W ciągu tych lat zrealizowano szereg dużych, ważnych oraz strategicznych, z punktu widzenia dalszego rozwoju gospodarczego kraju, inwestycji, takich jak budowa sieci autostrad czy też dróg ekspresowych, które podnoszą jakość życia mieszkańców. Większość tych inwestycji realizowana była przy wsparciu z Funduszu Spójności, głównie poprzez Program Operacyjny „Infrastruktura i Środowisko 2007-2013”.
Nowa perspektywa na lata 2014 - 2020 oferuje możliwości sfinansowania inwestycji z zakresu infrastruktury transportu zarówno z rekordowego pod względem alokacji programu krajowego, jak i środków regionalnych. Budżet Programu Operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko 2014-2020” (POIiŚ) wynosi ponad 27,4 mld euro z Funduszy Europejskich, czyli ok. 115 mld PLN. Najwięcej środków zasili przedsięwzięcia transportowe, a więc drogi, koleje, transport miejski, lotniczy i morski. Głównymi odbiorcami wsparcia będą podmioty publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad oraz PKP PLK S.A.
Najwięcej środków przeznaczono na rozwój dróg, kolei oraz transportu intermodalnego. Dofinansowanie na tego typu projekt można otrzymać w następujących działaniach:
Rozwój sieci drogowej TEN-T i transportu multimodalnego
- rozwój drogowej infrastruktury w sieci TEN-T;
- poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego;
- poprawa bezpieczeństwa w ruchu lotniczym;
- transport intermodalny, morski i śródlądowy.
Infrastruktura drogowa dla miast
- poprawa dostępności miast i przepustowości infrastruktury drogowej (rozwój infrastruktury drogowej w miastach i tras wylotowych z miast, budowa obwodnic).
Rozwój transportu kolejowego w Polsce
- rozwój kolei w TEN-T, poza siecią TEN-T i kolei miejskich.
Rozwój niskoemisyjnego transportu zbiorowego w miastach
- infrastruktura i tabor dla publicznego transportu zbiorowego w miastach i na ich obszarach funkcjonalnych.
Projekty drogowe mają przyczynić się do stworzenia spójnej, jednolitej sieci transportowej TEN-T obejmującej obszar całego kraju. W Programie będą realizowane projekty, których efektem będzie stworzenie spójnej sieci dróg, o dużej przepustowości, pozwalającej na skomunikowanie za pomocą dróg szybkiego ruchu wszystkich miast wojewódzkich z Warszawą. Środki unijne, w ramach programu POIiŚ, skoncentrowane są na budowie dróg ekspresowych. Budowa autostrad zostanie zakończona ze środków krajowych, natomiast dróg niższych kategorii aniżeli krajowe, będą finansowane z regionalnych programów operacyjnych.
Poza inwestycjami dotyczącymi budowy, przebudowy lub rozbudowy dróg ekspresowych, realizowane mogą być również obwodnice miast. Dla usprawnienia metod zarządzania ruchem drogowym, w szczególności na drogach o dużym natężeniu ruchu, wykorzystywane będą systemy ITS, które przyczynią się nie tylko do usprawnienia warunków ruchu, ale dzięki przekazywanym informacjom o stanie ruchu, także do zwiększenia jego bezpieczeństwa. Łącznie na wszystkie tego typu działania przeznaczono 19,86 mld euro!
Katalog kosztów kwalifikowanych do dofinansowania różni się w zależności odo typów projektu, ale co do zasady obejmuje wszelkie wydatki inwestycyjne niezbędne do realizacji projektu, takie jak:
- koszty przygotowania projektu (np. studium wykonalności, raport oddziaływania na środowisko, dokumentacja techniczna, analizy finansowe i ekonomiczne, badania i ekspertyzy);
- zakup nieruchomości niezbędnej do realizacji projektu;
- koszt nabycia środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych;
- roboty i prace budowlane, prace instalacyjne, nadzór nad realizacją inwestycji;
- badania i ekspertyzy, koszty usług finansowych i zabezpieczenia;
- inwestycje w dodatkową infrastrukturę towarzyszącą.
Intensywność wsparcia dla podmiotów publicznych najczęściej sięga nawet do 80-85% wartości całej inwestycji!